Foto: Vërtetmatës.mk

Ky artikull u botua për herë të parë nga Vërtetmatës-i (Maqedonia e Veriut), në kuadër të projektit “Qendra kundër dezinformatave në Ballkanin Perëndimor: ekspozimi i ndikimeve të rrezikshme përmes gazetarisë mbikëqyrëse”.

Edhe pse Moska po përpiqet ta errësojë të vërtetën me narrativat e saj të denazifikimit, të një lloj gjenocidi kundër popullit rus në Ukrainë, madje edhe të eliminimit të disa shkaqeve rrënjësore të konfliktit, arsyeja e vërtetë për agresionin ushtarak të Putinit është refuzimi i tij për të pranuar ekzistencën e Ukrainës dhe ukrainasve si një komb sovran. Për Putinin dhe regjimin e tij, demokracia e Ukrainës, aspiratat e saj për anëtarësim në BE dhe NATO, dhe pavarësia e saj kulturore përfaqësojnë një kërcënim ekzistencial për modelin autoritar që ata kanë ndërtuar.

Shkruan: Ana Anastasovska

Ndërsa sytë e gjithë opinionit publik janë kthyer nga Rusia dhe Ukraina dhe nga mundësia e përfundimit të luftës trevjeçare, përfaqësuesit e Moskës vazhdimisht, duke folur për një paqe të mundshme, e përsërisin të njëjtën frazë – nevojën për zgjidhjen dhe eliminimin e “shkaqeve themelore të konfliktit”.

Kështu, ambasada ruse në Republikën e Maqedonisë së Veriut më 15 maj njoftoi se presidenti Vladimir Putin më 11 maj paraqiti një nismë për vazhdimin e negociatave direkte (ato që u mbajtën në Stamboll më 15 maj), të ndërprera nga regjimi i Kievit nën ndikimin e atëhershëm të kryeministrit britanik Boris Johnson në pranverën e vitit 2022.

Siç theksoi Putini, thelbi i këtyre negociatave është “eliminimi i shkaqeve themelore të konfliktit, vendosja e një paqeje afatgjatë dhe të qëndrueshme nga një perspektivë historike”. 

Pas negociatave në Stamboll, të cilat përfunduan vetëm me një marrëveshje për shkëmbimin e të burgosurve dhe asgjë konkrete në lidhje me një armëpushim të mundshëm, kreu i delegacionit rus për negociatat me Ukrainën, Vladimir Medinsky, deklaroi, ndër të tjera:

Qëllimi i negociatave të drejtpërdrejta me palën ukrainase është vendosja e paqes afatgjatë dhe eliminimi i shkaqeve rrënjësore të konfliktit.

Putin, në një bisedë telefonike me homologun e tij amerikan Donald Trump më 12 shkurt, përmendi gjithashtu nevojën për të eliminuar shkaqet rrënjësore të konfliktit dhe u pajtua me Trump se një zgjidhje afatgjatë mund të arrihet përmes negociatave paqësore.

Mediat maqedonase raportojnë gjithashtu mbi “shkaqet rrënjësore të konfliktit”.

Retorika pro-Kremlinit për eliminimin e shkaqeve rrënjësore të konfliktit u gjet edhe në median maqedonase, pa u dhënë rëndësi dhe shpjegim më të madh këtyre “shkaqeve rrënjësore”.

Libertas më 12 prill 2025, duke raportuar një deklaratë të Ministrit të Jashtëm rus Sergei Lavrov në Forumin Diplomatik në Antalia, Turqinë jugore, në të cilën ai vlerësoi Trumpin për kuptimin e konfliktit në Ukrainë më mirë se udhëheqësit e tjerë perëndimorë, shkroi:

Kur flasim për eliminimin e shkaqeve rrënjësore të çdo konflikti, përfshirë atë ukrainas, kjo është e vetmja mënyrë për të zgjidhur problemet dhe për të vendosur një paqe të qëndrueshme. Shkaqet rrënjësore duhet të adresohen. Presidenti Trump ishte i pari dhe deri më tani, mendoj, i vetmi midis udhëheqësve perëndimorë që ka deklaruar vazhdimisht, me bindje, disa herë se ishte një gabim i madh afrimi i Ukrainës me NATO-n. Ky është një nga shkaqet rrënjësore, siç e kemi thënë shumë herë.

Deklaratën e Lavrovit, duke iu referuar agjencisë RIA Novosti, e transmetoi edhe Fokusi.

Ministri i Jashtëm rus Sergei Lavrov tha sot se e vetmja mënyrë për të zgjidhur problemin dhe për të arritur paqe të qëndrueshme në Ukrainë është eliminimi i shkaqeve rrënjësore të konfliktit. Duke folur në Forumin Diplomatik në Antalia të Turqisë, Lavrov tha se Presidenti i SHBA-së Donald Trump është një nga të paktët udhëheqës perëndimorë që e kupton se konflikti ukrainas mund të zgjidhet vetëm duke eliminuar shkaqet e tij rrënjësore.

TRN më 15 maj 2025 transmetoi një deklaratë të zëdhënësit të Kremlinit, Dmitry Peskov, i cili gjithashtu i përmendi “shkaqet themelore të konfliktit’.”

Sipas zëdhënësit të Presidentit të Federatës Ruse, Dmitry Peskov, Rusia mbetet e përkushtuar ndaj “kërkimit serioz të mënyrave për të arritur një zgjidhje paqësore afatgjate”. Ai deklaroi se qëllimet e negociatave të propozuara me Ukrainën janë eliminimi i shkaqeve rrënjësore të konfliktit dhe sigurimi i interesave ruse.

Çfarë fshihet pas shprehjes “eliminimi i shkaqeve rrënjësore të konfliktit”?

Duke paraqitur narrativën se Moska është e përkushtuar ndaj një kërkimi serioz për mënyra për të arritur një zgjidhje paqësore afatgjatë dhe se qëllimi i negociatave me Ukrainën është eliminimi i shkaqeve rrënjësore të konfliktit, ndërsa nga ana tjetër, Perëndimi dëshiron që lufta të vazhdojë dhe të mos ketë paqe, Kremlini në fakt po përpiqet të krijojë përshtypjen e rreme se Rusia është pala e arsyeshme që kërkon një zgjidhje, ndërsa në të njëjtën kohë fsheh qëllimet e saj të vërteta. Në fakt, përkufizimi i Moskës për “shkaqet rrënjësore” përfshin në mënyrë të pashmangshme kërkesat që Ukraina të heqë dorë nga sovraniteti i saj, të pranojë humbjet territoriale dhe t’i nënshtrohet kontrollit të Kremlinit, shkruan EUvsDisinfo në analizën e saj.

EuvsDisinfo, në narrativën “shkaqet rrënjësore të konfliktit”, identifikon tre qëllime strategjike për manipulimin e Kremlinit. Së pari, Kremlini shpreson që audienca ndërkombëtare do të harrojë se Rusia tashmë ka shkelur integritetin territorial të Ukrainës në vitin 2014, përpara se të niste në mënyrë të njëanshme një pushtim të plotë të Ukrainës në vitin 2022. Së dyti, po krijon parakushte të pamundura për paqe. Kur Rusia flet për adresimin e “shkaqeve rrënjësore”, ajo në fakt po kërkon dorëzimin e Ukrainës të maskuar si diplomaci. Së treti, blen kohë. Ndërsa Rusia vazhdon të përballet me sfida në fushën e betejës, ky rrëfim ofron mbulim diplomatik ndërsa ushtria e saj riorganizohet, rekruton dhe përgatitet për ofensiva të reja.

Putini mohon identitetin dhe ekzistencën ukrainase – çdo gjë tjetër është një justifikim

Edhe pse Moska po përpiqet ta errësojë të vërtetën me narrativat e saj të denazifikimit, të një lloj gjenocidi kundër popullit rus në Ukrainë, dhe madje edhe të eliminimit të disa shkaqeve rrënjësore të konfliktit, arsyeja e vërtetë për agresionin ushtarak të Putinit është refuzimi i tij për të pranuar ekzistencën e Ukrainës dhe ukrainasve si një komb sovran.

Në një ese të botuar në vitin 2021, disa muaj para pushtimit, të titulluar “Mbi Unitetin Historik të Rusëve dhe Ukrainasve”, Putin mohon në mënyrë të qartë legjitimitetin e Ukrainës si një komb i pavarur.

Në të, ai shtjellon pretendimin e tij se ukrainasit dhe rusët janë “një popull”. Për shembull, Putin pretendon se Ukraina nuk ekzistonte si shtet i veçantë dhe nuk ka qenë kurrë një komb. Në vend të kësaj, argumenton ai, kombësia ukrainase ka qenë gjithmonë një pjesë integrale e kombësisë së trefishtë: ruse, bjelloruse dhe ukrainase. Putin gjithashtu shkruan se rusët, ukrainasit dhe bjellorusët ndajnë një trashëgimi të përbashkët – trashëgiminë e mbretërisë së njohur si Kievan Rus (862–1242), e cila ishte një federatë politike mesjetare e lirshme e vendosur në Bjellorusinë, Ukrainën dhe një pjesë të Rusisë së sotme.

Putin foli gjithashtu në vitin 2019 për rusët dhe ukrainasit që formojnë një komb të vetëm dhe se vendet duhet të gjejnë një mënyrë për t’u integruar. Presidenti rus i bëri këto komente në një intervistë me regjisorin amerikan të filmave Oliver Stone më 19 qershor 2019. Materiali i intervistës u përdor në filmin e Stone për Ukrainën, dhe transkripti i plotë u publikua nga Kremlini.

“Unë besoj se rusët dhe ukrainasit janë një popull… një komb, në fakt. Kur këto vende që tani janë thelbi i Ukrainës iu bashkuan Rusisë… askush nuk e mendonte veten si diçka tjetër përveçse si rus. Në dritën e kësaj lidhjeje, ne mund ta përdorim këtë si avantazhin tonë konkurrues gjatë një forme integrimi”, tha Putin.

Për Putinin dhe regjimin e tij, demokracia e Ukrainës, aspiratat e saj për anëtarësim në BE dhe NATO, si dhe pavarësia e saj kulturore përbëjnë një kërcënim ekzistencial për modelin autoritar që ata kanë ndërtuar.

Njohja e këtij realiteti themelor është çelësi për të kuptuar se si dhe pse Kremlini manipulon hapësirën e informacionit në kontekstin e çdo negociate paqeje. Çdo kuadër që pranon premisën mashtruese të Kremlinit për “shkaqet rrënjësore të konfliktit” nuk është një rrugë drejt paqes, por një plan për të copëtuar dhe nënshtruar Ukrainën, përfundon EUvsDisinfo.