Në disa pjesë të Ukrainës, gjuha ruse është mjaft e pranishme dhe postimi ndan një pretendim të pasaktë nga një uebsajt maqedonas se deputetja ukrainase Natalia Pipa ka propozuar një ligj, sipas të cilit fëmijët pas shkollës do të ndëshkohen nëse flasin rusisht gjatë pushimeve mes orëve, të cilat janë në gjuhën ukrainase. Lajmi është marrë dhe përkthyer nga një burim serb (dhe pro-rus), të cilin verifikues të tjerë faktesh tashmë e kanë vlerësuar si të paqartë dhe dezinformues. Sipas Pippës, fëmijët nuk do të ndëshkohen apo qortohen për përdorimin e gjuhës ruse gjatë pushimeve, por dokumenti do t’i detyrojë punonjësit e institucioneve arsimore të krijojnë dhe mbajnë një atmosferë në gjuhën ukrainase.
Në një postim në rrjetin social Facebook thuhet:
Deputetja ukrainase kërkon dënimin e fëmijëve që flasin rusisht
Rusishtja flitet gjerësisht në disa pjesë të Ukrainës dhe postimi ndan një pretendim të pasaktë nga një uebsajt maqedonas se deputetja ukrainase Natalia Pipa ka propozuar një ligj që do t’i ndëshkonte fëmijët pas shkollës nëse flasin rusisht gjatë pushimeve midis klasave, të cilat përndryshe janë në gjuhën ukrainase. Lajmi është marrë dhe përkthyer nga një burim serb (dhe pro-rus), të cilin verifikues të tjerë faktesh tashmë e kanë vlerësuar si të paqartë dhe dezinformues.
Në lidhje me këtë, e përjavshmja ukrainase Focus shkruan (në gjuhën ukrainase dhe ruse):
Siç theksoi autorja e projektligjit, deputetja e Popullit Natalia Pipa, fëmijët nuk do të ndëshkohen apo qortohen për përdorimin e gjuhës ruse gjatë pushimeve, por dokumenti do të detyrojë themeluesit, drejtuesit dhe punonjësit e institucioneve arsimore të krijojnë dhe mbajnë një atmosferë në gjuhën ukrainase.
Versioni ukrainas i revistës së famshme të biznesit Forbes raporton diçka të ngjashme:
Askush nuk do t’i ndëshkojë fëmijët apo t’i qortojë, kjo është qasja e gabuar ndaj çështjes.
Sipas Pipës, arsyeja e këtij ligji është se disa mësues dinë të kalojnë në biseda joformale në rusisht gjatë pushimeve, duke harruar se janë në punë dhe kanë për detyrë të kujdesen për gjuhën ukrainase. Pippa e sqaron këtë me një postim në Facebook, ku ndan edhe mesazhe nga qytetarët, të cilat tregojnë për atë problem.
Në një koment më poshtë, Pippa shton se nuk është një ligj ndëshkues, por ai do t’i lejojë mësuesit dhe drejtorët të bëjnë vërejtje për kolegët dhe studentët, gjë që ata aktualisht nuk kanë asnjë të drejtë ligjore për ta bërë dhe qëllimi është të mos dëgjojnë gjuhën e armikut në shkolla.
Ukraina ka qenë viktimë e agresionit rus për 10 vjet, dhe vendi ishte nën zgjedhën ruse në të kaluarën e largët. Nën Perandorinë Ruse, gjuha ukrainase u persekutua me ndalime të tilla si Qarkorja e Valuev (1863) dhe Dekreti i Emirit (1876) dhe në BRSS ajo lejohej zyrtarisht, por ajo ishte ende e shtypur në favor të rusishtes, e cila ishte dominuese në BRSS. Prandaj, mijëra ukrainas etnikë nuk dinë ukrainisht dhe ai asimilim është edhe më i fortë në Bjellorusi, ku edhe presidenti nuk flet bjellorusisht, por vetëm rusisht.
Gjuha ruse ishte e pranishme në Ukrainë edhe pas pavarësisë së saj, me shkolla në gjuhën ruse, në të cilat të gjitha lëndët mësoheshin në rusisht; me mediat, muzikën dhe filmat rusë, si dhe me politikanë pro-rusë si presidenti Viktor Janukoviç.
Ai ishte i njohur për korrupsion dhe vasalizëm ndaj Rusisë, si dhe për rrahjen dhe pushkatimin e atyre që protestonin kundër tij, dhe artikulli pretendon se ai u rrëzua në një “grusht shteti”. Por kjo nuk është e vërtetë, Yanukovych u shkarkua me një procedurë (jo ideale, por gjithsesi një procedurë), e cila u votua më 22.2.2014 nga deputetë, të zgjedhur në mënyrë legjitime në vitin 2012, duke përfshirë 36 bashkëpartiakë të tij.
Në vitin 2012 Politikanët e Yanukovych krijuan një ligj të diskutueshëm që e bëri zyrtare gjuhën ruse në rajonet me një minimum prej 10 përqind folës, gjë që zemëroi shumë ukrainas. Artikulli pretendon se pas “puçit”, autoritetet e reja i hoqën gjuhës ruse atë status, kështu që sugjeron se separatizmi në Krime dhe Donbass ishte një reagim i justifikuar ndaj kësaj, gjë që nuk është e vërtetë.
Në të vërtetë, më 23.2.2014 Asambleja e Ukrainës votoi për shfuqizimin e këtij ligji, por, së pari, atë e bënë deputetë të zgjedhur në vitin 2012, jo disa të rinj dhe së dyti, ushtruesi i detyrës së re të atëhershme. Presidenti Oleksandr Turchynov nuk e nënshkroi atë shfuqizimin. Ai mendonte se do të ishte diskriminuese dhe kërkoi që së pari të miratohej një ligj i ri dhe më i mirë.
Pra, ai ligj i diskutueshëm nuk u shfuqizua, por ngjarjet në Krime dhe Donbas sigurisht që ndodhën. Ajo u shfuqizua pas shumë peripecive vetëm në vitin 2018 me vendim të gjykatës kushtetuese, e cila sigurisht u ndikua nga agresiviteti i Rusisë. Më parë ajo aneksoi Krimenë dhe nxiti luftën në Donbass me agjentët e vet si Igor Girkin-Strelkov.
Artikulli hesht për faktin se ishte ky agresivitet i Rusisë që kontribuoi në Ukrainë në 2019 për të miratuar një ligj për dominimin e gjuhës ukrainase (p.sh. në media dhe në sportele, si dhe në të gjitha shkollat, duke lënë mundësinë e orëve të mësimit në gjuhët e pakicave).
Ai proces derusifikimi ka çuar tashmë në projektligjin nr. 12086, e cila është tema jonë kryesore këtu. U propozua nga Pipa, e cila është nga partia pro-evropiane dhe liberale Golos, si dhe nga kolegët e saj nga parti të ngjashme: Solidariteti Evropian, Batkivshchina dhe Shërbëtor i Popullit dhe mes tyre nuk ka nacionalistë ekstremë apo neonazistë.
Ukraina është një vend demokratik dhe në profilin e Pippës ka reagime të ndryshme për propozimin e saj. Disa besojnë se kjo duhet të ishte bërë më herët, dhe të tjerë pyesin nëse Pippa nuk ka një punë më të zgjuar. Njëri e quan atë “pelë” dhe e pyet nëse ajo do të diktojë se çfarë gjuhe do të flasin fëmijët e tij në strehët në Kharkiv dhe i kujton asaj nenin 10 të kushtetutës, i cili garanton përdorimin e lirë të gjuhës ruse. Një tjetër thotë se Pippa po i ndan ukrainasit në favor të Putinit.
Disa, nga ana tjetër, thonë se ky ligj është i paqartë dhe pyetja është se si do të zbatohet, por në fund mund të mos kalojë. Ne nuk mund ta vlerësojmë të gjitha ngjarjet dhe gjëja më e rëndësishme për ne është nëse njoftimi, si dhe artikulli i shpërndarë në të, i përshkruajnë saktë ngjarjet. Përgjigja për këtë është negative, kështu që ne e vlerësojmë postimin si të pavërtetë.