Foto: pixabay.com

Ky artikull u botua për herë të parë nga Vërtetmatës-i (Maqedonia e Veriut), në kuadër të projektit “Qendra kundër dezinformatave në Ballkanin Perëndimor: ekspozimi i ndikimeve të rrezikshme përmes gazetarisë mbikëqyrëse.”

Njoftimi manipulon një hartë të vjetëruar, në të cilën Rusia mban më shumë territor ukrainas sesa në të vërtetë dhe refuzon apelet e BE-së për respektimin e integritetit territorial të Ukrainës, duke justifikuar copëtimin e saj me të ashtuquajturin precedenti i Kosovës, i cili është i gabuar për një sërë arsyesh. Përpara se Perëndimi të mbështeste shkëputjen e Kosovës nga Serbia, Rusia e bëri këtë në Transnistria (Moldavi) dhe Abkhazi dhe Osetinë e Jugut. Osetia (Gjeorgjia) dhe në fakt Rusia, krijои një precedent, jo Perëndimi. Ukraina nuk e njeh Kosovën, ndaj nuk kishte arsye që ajo të dënohej në bazë të të ashtuquajturit precedent i Kosovës dhe nuk kishte një reputacion të keq si Serbia nën Millosheviçin.

Një postim në rrjetin social Facebook më 1 mars 2025 shpërndan një hartë me fjalët:

Ato me të verdhë janë territore ukrainase të pushtuara dhe të kontrolluara nga Rusia.

Harta, të cilën mund ta shikoni edhe në këtë lidhje, është e vjetëruar dhe daton nga fillimi i shtatorit 2022 dhe Rusia që atëherë ka humbur një pjesë të madhe të territoreve të pushtuara, kështu që njoftimi krijon keqkuptimin se Rusia zotëron shumë më tepër territor sesa në të vërtetë.

Në kundërsulmin e vjeshtës në 2022. Ukrainasit çliruan një pjesë të Oblastit Kherson me qendrën e tij Kherson, pjesën më të madhe të rajonit të Kharkiv (qytetet si Izyum, Balakliya dhe Kupyansk) dhe pjesën veriore të Oblastit të Donetskut (qytetet Lyman dhe Svyatogirsk), por e gjithë kjo paraqitet në hartë sikur të ishte ende nën kontrollin rus.

Njoftimi trajton më tej të ashtuquajturit precedenti i Kosovës:

Rrëfimet për “respektimin e integritetit territorial dhe kufijve të Ukrainës”, të cilat Evropa e vjetër hipokrite gjakatare me standardet e saj milionshe, i shet si alibi për paqen, por në fakt është vetëm një justifikim për vazhdimin e luftës me Rusinë, janë varrosur shumë kohë më parë.

Që kur Kosova u bë shtet dhe filloi ndryshimi i kufijve në kontinent. Tani është tepër vonë për të folur për mbrojtjen e kufijve.

Kujtojmë këtu se pas ndërhyrjes së NATO-s në vitin 1999, forcat serbe u tërhoqën nga Kosova dhe ajo u vendos nën Misionin e Administratës së Përkohshme të OKB-së (UNMIK). Nominalisht Kosova ishte ende krahinë e Serbisë, por me autonomi të gjerë, e cila më 17 shkurt 2008 arriti kulmin me shpallje të pavarësisë, e cila ishte e diskutueshme për disa, por e njohur nga shumica e vendeve perëndimore.

Kështu, i ashtuquajturi Precedenti i Kosovës, në bazë të të cilit Rusia tani justifikon sekuestrimin e pjesëve të Ukrainës. Por Ukraina nuk e njeh Kosovën, kështu që nuk ka arsye që ajo të dënohet në bazë të atij precedenti të Kosovës dhe ndryshe nga sa pretendohet në njoftim, nuk ka konsensus për Kosovën në Evropë. Spanja, Greqia, Qiproja, Rumania dhe Sllovakia nuk e njohin atë.

Në fakt, precedent ka krijuar Rusia, jo Perëndimi, pasi që në fillim të viteve 1990 ajo ka ndihmuar ushtarakisht shkëputjen e Transnistrisë nga Moldavia dhe të Abkhazisë e Osetisë Jugore nga Gjeorgjia.

Dhe nëse Perëndimi mendon se Rusia po bën diçka të gabuar, pse po bën të njëjtën gjë? Pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës në gusht 2008, Rusia përsëri luftoi në favor të Abkhazisë dhe Osetisë Jugore, të cilën ai e njohu atëherë dhe më vonë bëri të njëjtën gjë në Ukrainë.

Rusia dënon Perëndimin për Kosovën, ndërsa ajo vetë krijoi shtete separatiste shumë më herët. Madje disa prej tyre i aneksoi ilegalisht, gjë që shtetet perëndimore, megjithatë, nuk e bënë me Kosovën.

Kështu, në fund të shkurtit 2014. Rusia pushtoi Krimenë dhe më 17 mars shpalli pavarësinë nga Ukraina, të cilën Rusia e njohu, por që të nesërmen e aneksoi. Në prill 2014. Agjentët rusë si Alexander Boroday dhe Igor Girkin-Strelkov nxitën krijimin e të ashtuquajturit Republikat Popullore të Donetskut dhe Luhanskut (DNR dhe LNR), të cilat Rusia i njohu më 21 shkurt 2022 dhe i aneksoi më 30 shtator të të njëjtit vit.

Perëndimi donte që problemi i Kosovës të zgjidhej me një shtet multietnik kompromisi, i cili nuk doli ideal, por Perëndimi të paktën u përpoq të gjente një zgjidhje, e cila zgjati nga viti 1999 deri në vitin 2008 dhe Rusia aneksoi me ngut territore, duke e justifikuar atë me “referendume”, të cilat nuk kanë legjitimitet nën pamjen e një ushtrie.

Dhe, ndryshe nga Kosova, në Krime nuk ka pasur dhunë që do të justifikonte ndërhyrjen ushtarake ruse dhe shkëputjen nga Ukraina dhe e njëjta gjë ishte e vërtetë për të ashtuquajturat DNR dhe LNR. Ukraina nuk i trajtoi banorët e saj (pro) rusë ashtu siç i trajtoi Sllobodan Millosheviqi shqiptarët e Kosovës (një shembull më i urryer është ai me kamionin frigorifer të mbushur me shqiptarë të vrarë, i mbytur në lumin Danub). Ukraina madje u përmbajt nga dhuna për një kohë të gjatë, e cila ndryshoi vetëm më 12 prill 2014, kur Strelkov dhe formacioni i tij ushtarak sulmuan qytetin Slavyansk, i cili filloi Luftën e Donbasit.

Forcat e mëdha serbe po vrisnin edhe në Kroaci dhe Bosnje, kështu që kur bëhej fjalë për Kosovën, askush nuk i besonte më Serbisë edhe pse ajo përdori disa argumente (pjesë të Rezolutës 1244 të OKB-së, historia dhe kultura serbe në Kosovë), dhe reputacioni i Ukrainës ishte shumë më i pastër.

Nuk ka ngjashmëri mes Kosovës dhe territoreve separatiste ukrainase, edhe sepse shqiptarët e Kosovës kishin figura si Hasan Prishtina apo Ibrahim Rugova, të cilët bënë një luftë të gjatë, bënë sakrifica dhe kaluan kohë në burg, gjë që nuk ishte aq dramatike në mesin e banorëve (pro)rusë të Ukrainës. Ata u shtynë në betejë nga të ardhurit nga Rusia vetëm në vitin 2014. Më tej në njoftim thuhet:

Dhe tani. Për çfarë integriteti territorial po flet Evropa kur 20 për qind e territorit të Ukrainës kontrollohet plotësisht nga Rusia?

Evropa flet për të drejtën ndërkombëtare, sipas së cilës pushtimi dhe aneksimi rus janë të pavlefshme dhe ato refuzohen gjithashtu nga rezolutat e OKB-së: 68/262, ES-11/1, ES-11/4 dhe ES-11/7. Ka vende në mbarë botën që nuk kanë kontroll të plotë mbi territorin e tyre, por ende njihet ndërkombëtarisht dhe ne kemi një shembull të tillë në Qipro. Rusia, nga ana tjetër, nuk ka kontroll të plotë mbi rajonin e saj të Kurskut, por ajo ende njihet ndërkombëtarisht si pjesë e Rusisë, gjë që as ukrainasit nuk e refuzojnë.

Është e paqartë se çfarë do të thotë njoftimi kur thotë se Rusia “kontrollon plotësisht” 20 për qind të Ukrainës, por duhet theksuar se aneksimi rus është kryesisht vetëm në letër. Rusia aneksoi katër rajone të Ukrainës pa i marrë ato plotësisht dhe humbi një pjesë të asaj që mori, kështu që nuk bëhet fjalë për kontroll të plotë. Megjithatë, në njoftim thuhet:

Ndërsa lufta e përgjakshme, e cila po vazhdon prej 4 vitesh, vazhdon, Rusia vetëm do të shkojë më thellë dhe ne nuk e dimë se si mund të përfundojë e gjithë kjo.

As ne nuk do të donim të bënim parashikime, por duke gjykuar nga ajo që kemi parë në këto 3 vite pushtim të gjithanshëm, Rusia nuk e ka dëshmuar veten si një superfuqi, kështu që do ta kishte të vështirë të përparonte. Ajo ka pasur sukses vetëm në vende të vogla në të gjithë Donbass, si Kurakhovo dhe të ngjashme. Përndryshe, njoftimi do të fliste për një territor shumë më të madh të pushtuar, i cili do të përfshinte Kievin, Kharkovin dhe vende të tjera kyçe, por në përpjekjen e saj për t’i kapur ato, Rusia u mund dhe në fund, ukrainasit pushtuan edhe shtëpinë e saj – Rajonin e Kurskut. Por njoftimi tenton të zbehë të gjitha këto, duke thënë:

Trump vizatoi dje një nxënësi të çmendur të klasës së gjashtë – ju nuk po e fitoni luftën … ju jeni duke luajtur bixhoz me Luftën e Tretë Botërore.

Kjo i referohet mënyrës sesi Donald Trump e qortoi Volodymyr Zelenskin në takimin e 28 shkurtit 2025, por është e papërshtatshme të krahasohet një kryetar shteti që ka luftuar për 3 vjet kundër një agresori shumë më të fuqishëm, i cili madje konsiderohet një superfuqi, me një nxënës të klasës së gjashtë pa përvojë. Në fund në njoftim thuhet:

Nuk na takon të themi kush e filloi luftën dhe ta quajmë dikë agresor.

Është e jona të mbrojmë paqen.

Se çfarë përbën agresor përcaktohet nga organizatat ndërkombëtare dhe normat e tyre dhe dënimi i tij shprehet edhe me votën për rezoluta në OKB, në të cilën ne si shtet kemi marrë pjesë, duke shfrytëzuar të drejtën e votës, d.m.th. Është e jona të shprehim pikëpamjet tona për këto çështje.

Sa i përket pacifizmit të shprehur në njoftim, kemi një dyshim të bazuar se edhe ky është manipulim. Me “paqe”, deklarata nënkupton thjesht mungesën e betejave, por jo një paqe të drejtë, në të cilën viktima e agresionit do të mbështetet dhe agresori do të ekspozohet dhe dënohet qartë.

Nëse paqja është thjesht mungesa e betejave, paqja do të ekzistonte nëse Ukraina kapitullonte dhe shpërbëhej, gjë që njoftimi duket se e kërkon gjatë gjithë kohës, duke hedhur poshtë integritetin territorial të Ukrainës dhe mbështetjen evropiane për të.

Postimi kritikon gjithashtu qëndrimin e keq të supozuar të evropianëve ndaj Ballkanit:

Vendet evropiane, me petkun e burokratëve të lëmuar, që parakalojnë në Bruksel me smokingët e tyre, prej kohësh kanë zgjuar fantazmat e së keqes, duke e lënë Ballkanin në një hambar, për t’u kujdesur për veten e tyre në baltën e konflikteve historike.

Për ta, Ballkani mbeti një geto, diçka si Harlem.

Është e pasaktë që vendet e Ballkanit konsiderohen si të pamjaftueshme të respektueshme për shoqërinë evropiane, dhe anëtarët e saj të plotë janë gjithashtu vende që janë plotësisht ose të paktën pjesërisht ballkanike: Greqia, Bullgaria, Rumania dhe Kroacia.

BE-ja jo vetëm që nuk donte të ngjallte konflikte historike, por edhe avokoi për ruajtjen e Jugosllavisë (burimet: këtu dhe këtu), për të cilën ofroi ndihmë të madhe ekonomike dhe anëtarësim në Union, por vetë udhëheqësit nacionalistë në Jugosllavi nuk mund të gjenin gjuhën e përbashkët për këtë. BE-ja më pas ofroi zgjidhje të ndryshme për tejkalimin e konfliktit, edhe pse jo gjithmonë me sukses dhe jo pa disa mosmarrëveshje të brendshme brenda vetë Unionit, por megjithatë u përpoq të bënte diçka.

Duke marrë parasysh të gjitha të deklaruara deri më tani, ne e vlerësojmë njoftimin si të pavërtetë.