Kontrolluesit e fakteve të Reuters raportojnë se që nga 2 gushti dhe sipas kontrolleve tona që nga 3 gushti, kur u shkrua ky rishikim, nuk ka asnjë informacion zyrtar të konfirmuar nga autoritetet e Nigerit, as nga ata që kryen grushtin e shtetit kundër presidentit të Nigerit, për gjoja ndalimin e eksportit të uraniumit dhe arit në Francë
Po shqyrtojmë një postim të publikuar në rrjetin social Facebook ku thuhet:
Nuk e di se si mund të përfundojë kjo ndryshe përveçse me ndërhyrjen franceze. Ose me ndërhyrjen e aleatëve të Francës në rajon.
Sigurisht, për lirinë, demokracinë, të drejtat e njeriut dhe uraniumin. Jo domosdoshmërisht në atë renditje.
Autoritetet e reja të Nigerit kanë ndaluar eksportin e uraniumit dhe arit në Francë – TASS”.
Siç shkruajnë verifikuesit e fakteve të Reuters, që nga 2 gushti dhe sipas kontrolleve tona që nga 3 gushti, kur u shkrua ky rishikim, nuk ka asnjë informacion zyrtar të konfirmuar nga autoritetet e Nigerit, as nga ata që kryen grushtin e shtetit kundër presidentit të Nigerit për gjoja ndalimin e eksportit të uraniumit dhe arit në Francë.
Nigeri, Mali dhe Burkina Faso nuk kanë njoftuar ndalimin e eksporteve të uraniumit dhe arit, pavarësisht postimeve në mediat sociale në korrik dhe gusht që sugjeronin se të tre vendet kishin vendosur të ndalonin furnizimin me këto mallra në Francë dhe SHBA. Në fund të korrikut, një pjesë e ushtrisë së Nigerit organizoi një grusht shteti kundër presidentit të zgjedhur në mënyrë demokratike, Mohamed Bazoum, duke shkelur Kushtetutën dhe duke shkarkuar të gjitha institucionet e vendit. Junta e fqinjëve Burkina Faso, Mali dhe Guinea kanë shprehur mbështetje për krerët e grushtit të shtetit. Pavarësisht pretendimeve të tilla, që nga 2 gushti, asnjë nga tre vendet e Burkina Faso, Mali dhe Nigeri nuk ka njoftuar zyrtarisht planet për të ndaluar eksportin e uraniumit dhe arit, as nuk ka përmendur mallra të tilla në lidhje me eksportet në Francë dhe Shtetet e Bashkuara, shkruajnë verifikuesit e fakteve të Reuters.
Nigeri është prodhuesi i shtatë më i madh në botë i uraniumit, sipas Shoqatës Botërore Bërthamore, por as Burkina Faso dhe as Mali nuk minojnë uranium aktualisht, megjithëse Mali ka një depozitë uraniumi.
Metali radioaktiv është karburanti më i përdorur për energjinë bërthamore. Përdoret gjithashtu në trajtimet e kancerit, për shtytje detare dhe për armë bërthamore.
Agjencia bërthamore e BE-së, Euratom tha për Reuters se Nigeri ishte furnizuesi i dytë më i madh i uraniumit natyror në Bashkimin Evropian vitin e kaluar, por agjencia nuk sheh rrezik që BE-së t’i mbarojë së shpejti uranium, pasi ka rezerva të mjaftueshme edhe nëse Nigeri do të vendoste të ndalonte eksportet.
Nigeri gjithashtu furnizon uranium në Shtetet e Bashkuara, por nuk është ndër pesë burimet kryesore të eksporteve të uraniumit në Amerikë. Furnizuesit kryesorë të uraniumit në SHBA janë Kazakistani, Kanadaja, Australia, Rusia dhe Namibia, sipas Administratës së Informacionit të Energjisë së SHBA.
Çmimi i uraniumit është rritur vetëm pak që nga grushti i shtetit në Niger. Kompania franceze e energjisë bërthamore Orano, e cila operon minierat e uraniumit në Niger, tha më 1 gusht se aktivitetet dhe operacionet po vazhdojnë.
Ari prodhohet dhe eksportohet nga të tre vendet. Sipas Këshillit Botëror të Arit, një organizatë për zhvillimin e tregut të arit, Mali është prodhuesi i 11-të më i madh i arit në vitin 2022, ndërsa Burkina Faso është i 12-ti dhe Nigeri i 27-ti.
Artikujt dhe postimet në Facebook që pretendojnë se Nigeri po ndalon eksportet e uraniumit dhe arit në Francë filluan të shfaqen në media të ndryshme më 31 korrik, por pa prova apo asnjë koment nga autoritetet lokale, raporton Reuters.
BBC gjithashtu publikoi një artikull ku përmend një ngrirje të mundshme të eksportit, por duke u fokusuar vetëm në uranium, jo në arin. Por më vonë ai e korrigjoi tekstin me një shënim: “u fshi një referencë për faktin se junta ndaloi eksportin e uraniumit në Francë”.
Artikulli origjinal i BBC u citua nga agjencia ruse e lajmeve TASS. Ai tekst i TASS-it përmban ende një referencë të pasaktë, nuk është përditësuar dhe është i disponueshëm në faqen e internetit të TASS.
Për të gjitha faktet e mësipërme, gjykojmë se nuk është e vërtetë që autoritetet e reja të Nigerit kanë ndaluar eksportin e uraniumit dhe arit në Francë.