Tabloidno poigravanje sudskim presudama za genocid u Srebrenici

Published on:

Srbijanski tabloid Informer objavio je 11.7.2022. godine članak s naslovom:

LAŽETE! U SREBRENICI NIJE POČINJEN GENOCID! Zločin koji se punih 27 godina zloupotrebljava protiv Srba! DOKAZI SU NEUMOLJIVI!

U uvodnom dijelu članka navodi se da su “sud u Hagu” i međunarodni eksperti utvrdili da “nema ni govora o genocidu u Srebrenici”.

Ratni zločin u Srebrenici, za koji se lažno tvrdi da je genocid, punih 27 godina najstrašnije se zloupotrebljava protiv Srba i Srbije. I sud u Hagu i međunarodni eksperti na čelu sa Gideonom Grajfom utvrdili da nema ni govora o genocidu u Srebrenici, ali to ne sprečava zapadne silnike da lažu i ucenjuju Srbe

U članku se potom nešto detaljnije navodi da je izraelski istoričar Gideon Greif objavio izvještaj u kojem se “definitivno dokazuje da se u Srebrenici nije desio genocid”.

Izraelski ekspert Gideon Grajf objavio je izveštaj Međunarodne komisije na 1.036 strana, kojim se definitivno dokazuje da se u Srebrenici nije desio genocid.
“Nakon temeljne istrage Nezavisne međunarodne komisije za istraživanje stradanja svih naroda u srebreničkoj regiji u periodu 1992-1995. godine, zaključuje se da se u Srebrenici nije dogodio niti pojedinačni zločin genocida, niti genocid uopšte. Iako Komisija ne smatra ubistva koja su se dogodila oko Srebrenice genocidom, ona uvažava činjenicu da su hiljade ljudi (uglavnom ratnih zarobljenika) ubijene na najstrašniji način i da odgovorne za ove gnusne zločine treba kazniti”, stoji, između ostalog, u zaključcima Komisije.

Kada je riječ o navodima da je “sud u Hagu utvrdio da zločin u Srebrenici ne može biti genocid”, Infomer piše da je sutkinja Prisce Matimba Nyambe, nakon izricanja drugostepene presude Ratku Mladiću, koji je osuđen na kaznu doživotnog zatvora zbog genocida, rekla da bi ona ponovila suđenje te da Vojska Republike Srpske, na čijem je čelu bio Mladić, nije počinila taj zločin.

Nijambeova: VRS pod komandom Mladića nije počinila genocid
Bivši komandant Vojske Republike Srpske Ratko Mladić osuđen je 8. juna 2021. godine drugostepeno na doživotni zatvor zbog navodnog genocida, navodnih zločina protiv čovečnosti, kršenja zakona ili običaja ratovanja tokom rata u BiH 1992-1995 godine.
Međutim, jedna od haških sudija Priska Matimba Nijambe iz Zambije, predsedavajuća raspravnom veću, otvoreno je nakon izricanja presude Mladiću poručila da bi celo suđenje ponovila i da Vojska Republike Srpske nije počinila genocid u Srebrenici.
“Sud je pogrešio kada je Mladića proglasio krivim za genocid u Srebrenici, progon muslimana i Hrvata širom BiH i terorisanje stanovništva Sarajeva snajperisanjem i granatiranjem, 1992-1995. godine. Posle analize dokaza zaključila sam da VRS pod Mladićevom komandom u Srebrenici u julu 1995 nije počinila genocid nad muslimanskim muškarcima, niti prisilno premestila žene, decu i starce”, napisala je Nijambeova u svom mišljenju.

U članku se navodi i mišljenje Vojislava Šešelja, predsjednika Srpske Radikalne Stranke, koji je pravosnažnom presudom Haškog tribunala iz 2018. godine osuđen na deset godina zatvora zbog podsticanja progona, deportacije i prisilnog raseljavanja i premeštanja Hrvata u vojvođanskom selu Hrtkovci 1992.
Osim njega, govore i politolog Aleksandar Pavići te “pukovnik u penziji” Veselin Šljivančanin. Šljivančanina je Haški tribunal osudio na 14 godina zatvora za ubistva, deportacije i nehumano postupanje prema kosovskim Albancima. Informer u svom članku za Šešelja i Šljivančanina nije naveo da su osuđeni za ratne zločine.

Sva tri Informerova sagovornika negiraju genocid u Srebrenici.

Članak su prenijeli Alo, Srbija Danas i Feljton.

Šta su činjenice?

Tvrdnju da je Međunarodni krivični sud za Jugoslaviju “utvrdio da nije bilo genocida u Srebrenici” provjeravao je naš partnerski portal Raskrikavanje iz Srbije. U analizi objavljenoj 11.7.2022. godine Raskrikavanje navodi da tabloidi u ovoj zemlji već tradicionalno negiraju genocid u Srebrenici.

U vezi sa tvrdnjom da je “sud u Hagu utvrdio da genocida nije bilo”, Raskrikavanje podsjeća na činjenicu da je ovaj sud ustanovio upravo suprotno – da je u Srebrenici počinjen genocid i da je zbog njega osuđeno nekoliko pojedinaca.

Sud u Hagu međutim nije „utvrdio da nema ni govora o genocidu u Srebernici”, kako to pišu tablodi u prvim pasusima teksta. Ovaj sud je utvrdio upravo suprotno – da je u Srebrenici počinjen genocid i zbog njega je osuđeno više pojedinaca.
„Pretresno veće je došlo do sledećih neoborivih zaključaka da su snage bosanskih Srba u julu 1995. pogubile između sedam i osam hiljada muškaraca i mladića bosanskih Muslimana; da su žrtve bile civili ili ratni zarobljenici; da su masakr i kasnija operacija prikrivanja bili planirani i dobro organizovani; i da je to bilo delo genocida”, navodi se na sajtu Haškog tribunala.

Genocid u Srebrenici je ratni zločin koji se dogodio u julu 1995. godine, kada je u okolini ovog grada ubijeno više od 8.000 muškaraca i dječaka. Presude kojima je ovaj zločin okvalifikovan kao genocid donesene su u Međunarodnom sudu pravdeMeđunarodnom krivičnom sudu za bivšu Jugoslaviju i Sudu Bosne i Hercegovine. Prema podacima s web stranice Memorijalnog centra Potočari, za zločine u Srebrenici do sada je osuđeno više od 50 osoba na ukupno 700 godina zatvora, a od 20 presuda Međunarodnog krivičnog suda za bivšu Jugoslaviju za zločine u Srebrenici, sedam uključuje presude za genocid.

U vezi s navodima da je sutkinja Prisce Matimba Nyambe imala izdvojeno mišljenje prilikom izricanja presude Ratku Mladiću u junu 2021, kojom je osuđen na doživotnu kaznu zatvora zbog genocida u Srebrenici, Raskrikavanje navodi da je to tačno, ali da to ne znači da je “sud utvrdio da genocida nije bilo”.

Tabloidi su kao argument naveli mišljenje sudije Priska Matimba Nijambe, koja je bila članica apelacionog veća koje je u junu prošle godine potvrdilo presudu kojom je bivši general Ratko Mladić osuđen na doživotnu kaznu zatvora.
Nijambe je u opsežnom izdvojenom mišljenju, koje je deo pravosnažne presude Mladiću, iznosila argumente kojim je osporila većinu optužbi, tvrdeći i da je sudsko veće napravilo određene greške.
Njeno mišljenje međutim nije zvaničan stav Haškog tribunala, te je pogrešno tvrditi da je ovaj sud utvrdio da se genocid nije dogodio.

Pojedini su mediji manipulativno izvijestili o izdvojenom mišljenju sutkinje Prisce Matimba Nyambe, koja je predsjedavala Žalbenim vijećem Međunarodnog mehanizma za krivične sudove u slučaju žalbi odbrane Ratka Mladića, navodeći da ga je ona “htjela osloboditi”. To se, ipak, ne navodi u njenom izdvojenom mišljenju. O manipulacijama mišljenjem ove sutkinje čitajte u analizi Raskrinkavanja na linku ovdje.

Informer, a potom i drugi mediji koju su preuzeli članak, poziva se na Izvještaj nezavisne međunarodne komisije o Srebrenici, koju je predvodio Gideon Greif, istoričar iz Izraela.

Nezavisnu međunarodnu komisiju, koja je objavila ovaj izvještaj, u februaru 2019. godine angažovala je Republika Srpska s ciljem da ponovo “istraži stradanje svih naroda u srebreničkoj regiji”.

Raskrikavanje ističe da ovaj dokument nije međunarodno priznat te da sadrži zaključke koji su suprotni zaključcima iz nekoliko presuda Haškog tribunala.

Osim što pomenuti izveštaj nije međunarodno priznat dokument, krajem jula prošle godine BIRN je ukazao na nekoliko zaključaka ovog izveštaja koji se protive zaključcima koje je Haški tribunal doneo u više presuda.
Tako se recimo u Izveštaju tvrdi da su veliki broj ubijenih Bošnjaka činili vojnici, iako su sudovi utvrdili da je većinom stradalo civilno stanovništvo.
U izveštaju se navodi i da maksimalan broj žrtava ne prelazi 3.715, dok je sud u Haškom tribunalu utvrdio da je pogubljeno između sedam i osam hiljada bosanskih Muslimana.
Grajf je u januaru ove godine, kako je pisao BIRN najavio da će ipak korigovati broj žrtava u Srebrenici, te potvrdio da ih je bilo osam hiljada.
Naveo je međutim da „neće biti revizije dela izvještaja u kojem se kaže da ubistva Bošnjaka od strane snaga bosanskih Srba nisu predstavljala genocid.”

Uoči obilježavanja 27. godišnjice genocida u Srebrenici, pojedini mediji iz regiona promovisali su negiranje, teorije zavjere i govor mržnje. O tome koji su se mediji služili takvim narativima čitajte u analizi Raskrinkavanja na ovom linku.

Shodno navedenim činjenicama, tvrdnju iz naslova i iz članka portala Informer, da su “sud u Hagu i međunarodni eksperti na čelu sa Gideonom Grajfom utvrdili da nema ni govora o genocidu u Srebrenici”, ocjenjujemo kao lažnu vijest.

Presude za zločin genocida jasne su i dokazuju da je on počinjen u Srebrenici. Te su presude donesene u Međunarodnom sudu pravde, Međunarodnom krivičnom sudu za bivšu Jugoslaviju i Sudu Bosne i Hercegovine.

Nezavisna međunarodna komisija, na čijem je čelu Gideon Grief, zaista tvrdi da se u Srebrenici nije desio genocid. Međutim, taj dokument, osim što nema nikakvo međunarodno i institucionalno priznanje, i sam sadrži tu i brojne druge netačnosti.

Sve kasnije objave ovih tvrdnji ocjenjujemo kao prenošenje lažnih vijesti.

Napomena

7.20.2022. godine redakcija portala Srbija Danas nam je dostavila izmijenjenu verziju prvobitno objavljenog članka koji sada sadrži tačne navode te je ocijenjen i kao ispravljeno.7.21.2022. godine redakcija portala Alo nam je takođe dostavila članak sa ispravljenim tvrdnjama, te je ocijenjen i kao ispravljeno.